RFID-technologie in de kijker: betekenis en voordelen

RFID in de gezondheidszorg biedt verschillende mogelijkheden:

• transportroutes nauwkeurig traceren,
• werkprocessen in ziekenhuizen optimaliseren,
• patiëntgegevens op een zinvolle manier beheren of raadplegen en
• de behandeling van materialen of instrumenten documenteren en traceren

Wat is RFID-technologie?

RFID staat voor radio-frequency identification en beschrijft een radiosysteem dat contactloze gegevensoverdracht mogelijk maakt. De Zweedse radio-ingenieur Harry Stockmann wordt beschouwd als de uitvinder.

De werkwijze van RFID is eenvoudig maar doeltreffend: een lezer zendt een signaal naar een transponder om informatie te ontvangen. Vervolgens wordt er een elektromagnetisch veld opgewekt dat door de antenne van de transponder wordt ontvangen en doorgestuurd. In dit magnetisch veld zit het verzonden commando om bepaalde informatie te verstrekken. De gegevens die de desbetreffende antwoorden bevatten, komen in hetzelfde veld terecht en kunnen door de lezer worden geregistreerd.

RFID is gebaseerd op het resonantie- of reflectieprincipe met (elektro)magnetische koppeling aan een antennespoel of dipoolantenne. Afhankelijk van of het een laagfrequent of een hoogfrequent systeem is, kan het bereik variëren van enkele centimeters tot enkele honderden meters.

Uit welke componenten bestaat een RFID-systeem?

De beide elementen, transponder en reader, staan in direct contact met elkaar.

• Reader: De "lezer" bestaat uit een leeseenheid en een antenne. De reader is meestal uitgerust met een extra interface om gegevens naar een derde, extern systeem zoals een computer te verzenden.

• Transponder: De eigenlijke gegevensdrager bestaat uit een geïntegreerde schakeling en een radiofrequentiemodule. De transponder met microchip wordt op het betreffende object bevestigd.

Welke voordelen biedt de RFID-technologie?

RFID-technologie heeft een aantal voordelen voor klanten die een transparant en veilig trackingsysteem willen. In vergelijking met andere mogelijkheden voor gegevensverzameling biedt RFID een doorslaggevend voordeel: er is geen direct contact tussen de zender en de ontvanger nodig.

• Werkprocessen worden vereenvoudigd en beter beveiligd.
• Kosten worden bespaard.
• Middelen kunnen efficiënter worden gebruikt.

Andere voordelen van de RFID-technologie:

• Het radiosignaal dringt gemakkelijk door verschillende materialen
• Informatie wordt binnen enkele seconden verzameld
• Robuuste transponders: bestand tegen vocht en vuil
• De vorm en grootte van de transponders kan worden aangepast aan de specifieke behoeften van de instelling

Waar wordt RFID-technologie gebruikt?

Sinds de kosten van RFID-systemen in de jaren 60 aanzienlijk zijn gedaald, worden ze steeds vaker gebruikt. Ze worden gebruikt in verschillende sectoren zoals logistiek, detailhandel of industrie. RFID wordt bijvoorbeeld in de volgende domeinen gebruikt:

• Elektronische diefstalbeveiliging
• Sloten
• Betaling zonder contant geld
• Lokaliseren van dieren
• Openbaar vervoer
• Toegangscontroles
• Voertuigidentificatie

Betekenis van RFID in de gezondheidszorg

RFID heeft duurzame verbeteringen en medische vooruitgang mogelijk gemaakt in de gezondheidszorg. Ziekenhuisartikelen die volledig traceerbaar moeten zijn, worden er bijvoorbeeld mee uitgerust. Chirurgische instrumenten, buizenpostcontainers, apparatuur, kleding of ook ziekenhuisbedden kunnen indien nodig snel en gemakkelijk worden gelokaliseerd, waardoor bottlenecks worden vermeden.

RFID-technologie kan ook worden gebruikt voor specifieke therapeutische benaderingen; de mogelijkheden zijn bijna onbeperkt. Er wordt bijvoorbeeld momenteel onderzoek gedaan naar het gebruik van RFID-gegevens om de bloedsuikerspiegel van diabetespatiënten permanent te meten, zodat zij de waarde niet hoeven te bepalen door in hun vingertoppen te prikken. Kortom, alle mogelijkheden zorgen uiteindelijk voor een optimale patiëntenzorg.

Op het gebied van medicatievoorziening en ziekenhuisapotheek kan RFID vervalsing van medicatie voorkomen, beschermen tegen diefstal en transportroutes in real time traceren. Hierdoor worden de veiligheid en efficiëntie enorm verbeterd.

Via het buizenpost TranspoNet kunnen medicijnen en laboratoriummonsters betrouwbaar en snel van A naar B worden getransporteerd. Om aan de voorschriften voor het traceren van medicatie te voldoen, is een constante controleketen essentieel. De carriers van de buizenpost zijn uitgerust met transponders, zodat elke zending op elk moment RFID-gegevens kan verzenden.

Op het verzendstation wordt de transponder geregistreerd en toegewezen aan het betreffende transport, en de bijbehorende levering wordt gekoppeld aan de carrier-ID. Antennes lezen de chips in de transponders en traceren de exacte route van de carriers in de buizenpost. Zo kunnen de technici van de buizenpost op elk moment de zendingen traceren en in geval van een fout adequaat handelen. Informatie in real time over alle orderdetails, zoals status of locatie, kan in logboekrapporten worden bekeken en de levering kan eenduidig worden geïdentificeerd. De constante controle van het distributieproces zorgt voor de nodige transparantie.

Er is een extra kwaliteitscontrole bij het ontvangststation: als er bij de uitgifte een verkeerde carrier wordt gelezen, geeft het systeem een foutmelding en kan de technische dienst de verloren carrier heel gericht in het systeem lokaliseren.

Ook op interfaces binnen het buizennetwerk zijn er leesapparaten die onregelmatigheden in het transport herkennen en verkeerde carriers kunnen omleiden naar de juiste route. De zendingen komen op hun eigenlijke bestemming aan en onregelmatigheden worden gecorrigeerd.

Naast de genoemde standaardfuncties biedt RFID-technologie extra functies:

• Stationsspecifieke voorwaarden: er kunnen verschillende voorwaarden worden toegewezen aan verschillende soorten carriers, bijv. door een bepaalde kleur te gebruiken voor bepaalde transporten.
• Carrieronderhoud: alle transporten kunnen met behulp van RFID worden geteld, zodat precies kan worden bepaald wanneer er onderhoudswerkzaamheden nodig zijn.
• Automatische transporten: aan elke carrier-ID kan een bestemming worden toegewezen waarnaar de container automatisch wordt gestuurd zonder extra handmatige invoer.
• Management van lege carriers: analyse van de gewenste en werkelijke status van de carriervoorraad bij de stations om lege carriers op zinvolle wijze te herverdelen.

Track & Trace-software Delivery Manager

Met de software Delivery Manager voor buizenpostsystemen kunnen gebruikers snel en eenvoudig gegevens bekijken die door het RFID-systeem worden verzonden. RFID communiceert rechtstreeks met de software, die via verschillende apparaten in het netwerk toegankelijk is voor geautoriseerd personeel om leveringen in real time te traceren. De software is hiervoor gekoppeld aan de databanken van de zorginstelling, zodat de toegangsrechten individueel kunnen worden gedefinieerd.

De tracering in het buizenpostsysteem wordt door Delivery Manager verder uitgebreid, waardoor niet alleen carriers worden getraceerd, maar de goederen die worden getransporteerd ook eenduidig aan een carrier kunnen worden toegewezen. Het is dus mogelijk om te zien welke zending van een bloedzak of medicijn met welke carrier wordt getransporteerd.

Zo werkt het:

1. De transponder-ID wordt tijdens de voorbereiding uitgelezen.
2. De software herkent de carrier-ID.
3. De software linkt de zendingsorder aan de carrier.

Tijdens het volledige proces wisselen TranspoNet en Delivery Manager informatie uit over de inhoud van de zending, het bestemmingsstation of de status. Als er afwijkingen zijn, worden gebruikers via een waarschuwingsbericht geïnformeerd.

Delivery Manager optimaliseert zo de werkprocessen - aangepast aan de behoeften van ziekenhuisapotheken, laboratoria en bloedbanken.

Conclusie: RFID-technologie helpt ons op veel gebieden

In de gezondheidszorg is ze met name in de transportlogistiek een belangrijke factor die de veiligheid en kwaliteit van het transport aanzienlijk verhoogt. En ook in de toekomst is er potentieel om RFID-technologie slim te gebruiken om processen verder te verbeteren.