Kies uw locatie:

Land

De 5 regels voor medicatie toedienen en het eenheidsdosisconcept


Julia Kahraman
1 maart 2023
Ziekenhuis
Reading Time: 4 min.
Een naadloze en foutloze medicatievoorziening is een van de belangrijkste hoekstenen van het ziekenhuismanagement. De 5 regels medicatie toedienen (Eng. „5 Rights of Medication”) speelt bij de omgang met medicatie een doorslaggevende rol voor de kwaliteit van de gezondheidszorg en de veiligheid van de patiënten. Het eenheidsdosisconcept vormt de basis voor naleving van de regel van 5 door het medisch personeel.

Wat zijn de 5 regels voor medicatie toedienen?

In ziekenhuizen is de voorbereiding van medicatie een kritisch proces dat een hoge mate van nauwkeurigheid vereist. In deze stap bereidt het medisch personeel de voorgeschreven geneesmiddelen voor om ze aan de patiënt toe te dienen. Om de veiligheid van de patiënt te garanderen, is het daarom belangrijk dat de hygiënevoorschriften en regels voor de juiste opslag van medicatie worden nageleefd.

Daarnaast houdt het opgeleide medische personeel zich aan de regel van 5, die inhoudelijke ondersteuning biedt voor medicatiecontrole met betrekking tot de patiënt en de toediening. "R" staat voor "right" of "juist" en betekent:

  1. De juiste patiënt (the right patient)
  2. Het juiste geneesmiddel (the right drug)
  3. De juiste dosering (the right dose)
  4. De juiste toedieningswijze (the right route of administration)
  5. Het juiste tijdstip (the right time)

 

De 5 regels voor medicatie toedienen wordt toegepast bij het sorteren, distribueren en toedienen van geneesmiddelen om fouten en verwisselingen te voorkomen.

Soms wordt er ook gesproken van de regel van 6. Deze regel omvat ook de juiste documentatie, d.w.z. het vastleggen van alle informatie met betrekking tot de toegediende medicatie. Dit zorgt ervoor dat iedereen die betrokken is bij de behandeling van patiënten op de hoogte is van de medicatie en de dosering, het tijdstip en de toedieningswijze.

Waarom is de regel van 5 zo belangrijk en wie past die toe?

Als er fouten worden gemaakt bij de omgang met geneesmiddelen, hetzij in de dosering, documentatie, toewijzing, inname of toediening, kan dit ernstige gevolgen hebben. Uit een studie die in 2018 in het Duits Federaal Gezondheidsbulletin "Bundesgesundheitsblatt" is gepubliceerd, blijkt dat alleen al in Zwitserland 8 tot 15 procent van alle ziekenhuispatiënten te maken krijgt met verkeerde medicatie. Daarom is het des te belangrijker, vooral in ziekenhuizen, om ervoor te zorgen dat medicatie correct wordt toegediend.

Het principe van de 5 Rights of Medication biedt daarbij cruciale richtlijnen en omvat verschillende groepen personen die betrokken zijn bij het proces van het medicatiemanagement. Te beginnen bij behandelende artsen, die medicatie voorschrijven en een medicatieplan opstellen, tot ziekenhuisapothekers en verplegend personeel, dat de medicatie overhandigt.

5 regels voor medicatie toedienen: hoe ondersteunt apotheekautomatisering de omgang met geneesmiddelen?

Geautomatiseerde processen met behulp van een orderverzamelrobot en het eenheidsdosisconcept helpen om de 5 Rights of Medication te implementeren in het hele proces van medicatievoorziening in het ziekenhuis.

Geautomatiseerde apotheekmagazijnen bieden een veilige opslaglocatie voor geneesmiddelen en ondersteunen de correcte bewaring van medicijnen in de centrale apotheek. Tegelijkertijd wordt de voorraad voortdurend bijgewerkt, zodat er indien nodig tijdig kan worden bijbesteld.

Dankzij de eenheidsdosismethode kunnen de voorbereiding en toediening van medicatie verder worden vereenvoudigd. Alle informatie die nodig is om te voldoen aan de regel van 5 is terug te vinden in de gegevens op de herverpakte eenheidsdosis, waardoor de omgang met medicatie eenvoudiger wordt.

Een elektronisch patiëntendossier vermindert fouten bij het samenstellen van recepten

Het digitale proces begint met het medisch personeel dat het patiëntendossier elektronisch bekijkt en zo kan beoordelen welke geneesmiddelen kunnen worden voorgeschreven en welke werkzame bestanddelen niet geschikt zijn vanwege bekende intoleranties of reeds bestaande aandoeningen.

Vervolgens wordt de benodigde en voorgeschreven medicatie als recept rechtstreeks naar het gekoppelde voorschrijfsysteem gestuurd. Hier kan de medicatie transparant door alle betrokkenen worden bekeken, van aanmaak over inkoop tot uitgifte.

In de centrale apotheek kunnen de verantwoordelijke apothekers, die ook toegang hebben tot het elektronische patiëntendossier, het recept vervolgens controleren en eventueel suggesties voor aanpassingen doen. Deze tweede controle voorkomt ook dat verkeerde of onverenigbare medicatie wordt voorgeschreven en toegediend.

Bundeling van alle patiëntspecifieke medicatie met behulp van automatisering.

De regel van 5 geïmplementeerd: correcte medicatie door eenheidsdosis

In de ziekenhuisapotheek worden geneesmiddelen bereid of beschikbaar gesteld. Om de bestelprocessen van de ziekenhuisapotheek te verbeteren en efficiënter te maken, helpt software voor medicatiemanagement om alle bestellingen te controleren en te beheren, zodat het orderproces soepel verloopt.

Nu begint de eigenlijke toediening van eenheidsdoses en dus het belangrijkste proces voor het implementeren van de 5 regels voor medicatie toedienen. Om ervoor te zorgen dat de juiste patiënt de juiste medicatie in de juiste dosering krijgt, worden de geneesmiddelen eerst herverpakt in patiëntonafhankelijke eenheidsdoses. Het volledig geautomatiseerde herverpakkingsproces zorgt ervoor dat elke afzonderlijke dosis een label krijgt met de gegevens van de oorspronkelijke verpakking, zoals bijvoorbeeld het batchnummer of de vervaldatum. Het handhaven van de integriteit van de oorspronkelijke verpakking van de geneesmiddelenfabrikant heeft prioriteit. Dit maakt het mogelijk om contaminatie door andere medicijnen en ook door personen te voorkomen.

Om een patiëntspecifieke therapie te creëren, worden met behulp van een automatiseringsoplossing zoals ons eenheidsdosissysteem PillPick alle benodigde medicijnen gebundeld met een plastic ring. Aan de ring is een extra kaart bevestigd met patiëntspecifieke gegevens, zoals de naam en het tijdstip van inname van de medicatie.

Voor volledige traceerbaarheid van de locatie van de geneesmiddelentherapie is transport via het eigen buizenpostsysteem van het ziekenhuis een goede optie. De transparantie in het toeleveringsproces wordt ondersteund door speciale softwareoplossingen voor tracking.

Op de afdeling helpen de specifieke gegevens en barcodes op de patiënt- en eenheidsdosislabels om het juiste geneesmiddel op het juiste moment aan de juiste patiënt toe te dienen in de correcte dosis en met de correcte toedieningswijze. De eenheidsdosismethode zorgt er dus voor dat elke patiënt zijn eigen individuele geneesmiddel krijgt en het zoals voorgeschreven inneemt, terwijl tegelijkertijd een volledige documentatie wordt gegarandeerd en het aanpassen van de medicatie wordt vereenvoudigd. Deze methode ondersteunt niet alleen de regel van 5, maar ook de implementatie van de regel van 6.

Aangezien de therapie van de patiënt niet op de individuele doses zelf wordt genoteerd, maar op een apart label, kunnen de geneesmiddelen gemakkelijk worden geneutraliseerd als ze niet worden gebruikt, zodat de eenheidsdoses opnieuw kunnen worden gebruikt, waardoor er minder medicatie wordt verspild.

Apotheekautomatisering en eenheidsdoses voor naleving van de regel van 5

  • Garanderen dat de geneesmiddelentherapie overeenkomt met het voorschrift door handmatige verwerkingsstappen te vermijden
  • Farmaceutische controle
  • Vermindering van fouten in het bestelproces door managementsoftware
  • Overzicht van de status van medicatie via trackingsoftware
  • Vermindering van fouten in de dosering en toediening door middel van eenheidsdosis
  • Minder verspilling van medicatie

 

Conclusie: eenheidsdoses ondersteunen de naleving van de regel van 5

De 5 regels voor medicatie toedienen spelen een doorslaggevende rol bij de voorbereiding en toediening van medicatie. Aangezien menselijke en handmatige fouten worden verminderd door middel van automatiseringsoplossingen en het gebruik van eenheidsdosisoplossingen, leveren beide aspecten een belangrijke bijdrage aan de regel van 5 en dus aan de veiligheid van de geneesmiddelentherapie. Door de juiste medicatie op het juiste moment in de juiste dosis aan de juiste patiënt toe te dienen, worden behandelingsfouten verminderd en daarmee ook het aantal ernstige ziekten of sterfgevallen.

 

Als u meer wilt te weten komen over hoe geautomatiseerde oplossingen de naleving van de regel van 5 in uw ziekenhuis kunnen ondersteunen, aarzel dan niet om contact met ons op te nemen.

About the author

Julia Kahraman, Head of Marketing EMEA/APAC & Global Brand and Communication Manager bij Swisslog Healthcare.


More about Julia Kahraman
Search more tags
TransportautomatiseringPatiëntveiligheidPneumatisch buizensysteemZiekenhuisplanningZiekenhuisapotheekUnit DoseApotheken van de toekomstModerniseringIntralogistiekApotheek automatiseringDigitalisering